 |
| (Photo Courtesy: Himalayanart.com) |
༄༅། །ཐུབ་པའི་བསྟོད་པ་ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེ་མ།
Great Praise of the Twelve Acts of the Buddha
by Ārya Nāgārjuna
ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེས་ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས། །
tabkhé tukjé shakyé rik su trung
With skilful means and compassion, you were born in the Śākya clan,
གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་བདུད་ཀྱི་དཔུང་འཇོམས་པ། །
shyen gyi mitub dü kyi pung jompa
Unconquerable by others, you vanquished Māra's hordes,
གསེར་གྱི་ལྷུན་པོ་ལྟ་བུར་བརྗིད་པའི་སྐུ། །
ser gyi lhünpo tabur jipé ku
Your physical form resplendent, like a mountain of gold.
ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
shakyé gyalpo khyö la chaktsal lo
To you, the King of the Śākyas, I pay homage!1
གང་གིས་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས། །
gang gi dangpor changchub tukkyé né
You I shall praise, who first awakened the mind of enlightenment,
བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་མཛད་ཅིང༌། །
sönam yeshe tsok nyi dzok dzé ching
Then completed the accumulations of merit and wisdom,
དུས་འདིར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེན་འགྲོ་བ་ཡི། །
dü dir dzepa gyachen drowa yi
And now in this age, through the vast sway of your actions,
མགོན་གྱུར་ཁྱོད་ལ་བདག་གིས་བསྟོད་པར་བགྱི། །
gön gyur khyö la dak gi töpar gyi
Have become the lord and protector of living beings.
ལྷ་རྣམས་དོན་མཛད་འདུལ་བའི་དུས་མཁྱེན་ནས། །
lha nam dön dzé dulwé dü khyen né
Homage to you, who, having taught the gods,
ལྷ་ལས་བབས་ནས་གླང་ཆེན་ལྟར་གཤེགས་ཤིང༌། །
lha lé bab né langchen tar shek shing
Knew the time had come to tame the human world, and
རིགས་ལ་གཟིགས་ནས་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་མའི། །
rik la zik né lhamo gyutrulmé
Descending from the god realm like a great elephant,
ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
lhum su shyukpar dzé la chaktsal lo
Foresaw the family of your birth and entered the womb of Māyādevī.
ཟླ་བ་བཅུ་རྫོགས་ཤཱཀྱའི་སྲས་པོ་ནི། །
dawa chu dzok shakyé sepo ni
Homage to you, prince of the Śākyas, born after ten months
བཀྲ་ཤིས་ལུམྦིའི་ཚལ་དུ་བལྟམས་པའི་ཚེ། །
tashi lumbi tsal du tampé tsé
In the auspicious Lumbinī grove, where
ཚངས་དང་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བཏུད་མཚན་མཆོག་ནི། །
tsang dang gyajin gyi tü tsen chok ni
Brahmā and Indra revered you, your supreme marks
བྱང་ཆུབ་རིགས་སུ་ངེས་མཛད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
changchub rik su ngedzé chaktsal lo
Proving you were destined to be enlightened.
གཞོན་ནུ་སྟོབས་ལྡན་མི་ཡི་སེང་གེ་དེས། །
shyönnu tobden mi yi sengé dé
Homage to you, lion among men, in all your youthful vigour,
ཨཾ་ག་མ་ག་དྷར་ནི་སྒྱུ་རྩལ་བསྟན། །
agha magadhar ni gyutsal ten
Displaying your prowess in the games at Aṅga-Magadha,
སྐྱེ་བོ་དྲེགས་པ་ཅན་རྣམས་ཚར་བཅད་ནས། །
kyewo drekpachen nam tsarché né
Where you triumphed over the proud contestants,
འགྲན་ཟླ་མེད་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
drenda mepar dzé la chaktsal lo
So that not one could stand as your rival.
འཇིག་རྟེན་ཆོས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བ་དང༌། །
jikten chö dang tünpar jawa dang
Homage to you, who, to comply with worldly convention,
ཁ་ན་མ་ཐོ་སྤང་ཕྱིར་བཙུན་མོ་ཡི། །
khana mato pang chir tsünmo yi
And avoid all misdeeds, took on a queen and courtiers
འཁོར་དང་ལྡན་མཛད་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །
khor dangden dzé tab la khepa yi
And by acting with such skilful means,
རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
gyalsi kyongwar dzé la chaktsal lo
So you ruled the kingdom.
འཁོར་བའི་བྱ་བར་སྙིང་པོ་མེད་གཟིགས་ནས། །
khorwé jawar nyingpo mé zik né
Homage to you, who saw that saṃsāra is wholly futile,
ཁྱིམ་ནས་བྱུང་སྟེ་མཁའ་ལ་གཤེགས་ནས་ཀྱང༌། །
khyim né jung té kha la shek né kyang
Renounced the life of a householder,
མཆོད་རྟེན་རྣམ་དག་དྲུང་དུ་ཉིད་ལས་ཉིད། །
chörten namdak drung du nyi lé nyi
And, travelling through the sky,
རབ་ཏུ་བྱུང་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
rabtu jungwar dzé la chaktsal lo
Ordained yourself before the Viśuddha Stūpa.
བརྩོན་པས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་དགོངས་ནས་ནི། །
tsönpé changchub drubpar gong né ni
Homage to you, who, intent on persevering till enlightened,
ནཻ་རཉྫ་ནའི་འགྲམ་དུ་ལོ་དྲུག་ཏུ། །
nairanjané dram du lo druk tu
For six years practised austerities on the banks of the Nairañjanā,
དཀའ་བ་སྤྱད་མཛད་བརྩོན་འགྲུས་མཐར་ཕྱིན་པས། །
kawa ché dzé tsöndrü tarchinpé
And taking diligence to its ultimate perfection,
བསམ་གཏན་མཆོག་བརྙེས་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
samten chok nyé dzé la chaktsal lo
Attained the supreme samādhi.
ཐོག་མ་མེད་ནས་འབད་པ་དོན་ཡོད་ཕྱིར། །
tokma mé né bepa dönyö chir
Homage to you, who, seeking to make meaningful
མ་ག་དྷ་ཡི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ། །
magadha yi changchub shingdrung du
All your efforts, made throughout beginningless time, sat
སྐྱིལ་ཀྲུང་མི་གཡོ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས། །
kyiltrung miyo ngönpar sangye né
Unmoving in the vajra posture beneath the bodhi-tree in Magadha
བྱང་ཆུབ་རྫོགས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
changchub dzokpar dzé la chaktsal lo
And awakened into true buddhahood, attaining perfect enlightenment.
ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་ལ་མྱུར་དུ་གཟིགས་ནས་ནི། །
tukjé dro la nyurdu zik né ni
Homage to you, who, in your compassion,
ཝ་ར་ཎཱ་སི་ལ་སོགས་གནས་མཆོག་ཏུ། །
varanasi lasok né chok tu
Gazed at once upon living beings, then
ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས། །
chö kyi khorlo kor né dulja nam
Turned the wheel of Dharma in sacred places like Vārāṇasī,
ཐེག་པ་གསུམ་ལ་འགོད་མཛད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
tekpa sum la gö dzé chaktsal lo
And established disciples in the three vehicles.
གཞན་གྱིས་རྒོལ་བ་ངན་པ་ཚར་བཅད་ཕྱིར། །
shyen gyi golwa ngenpa tsarché chir
Homage to you, who destroyed evil-minded opponents,
མུ་སྟེགས་སྟོན་པ་དྲུག་དང་ལྷས་བྱིན་སོགས། །
mutek tönpa druk dang lhejin sok
By defeating the six teachers of the tīrthikas, Devadatta and the rest,
འཁོར་མོ་འཇིག་གི་ཡུལ་དུ་བདུད་རྣམས་བཏུལ། །
khormo jik gi yul du dü nam tul
As well as the māras in Vārāṇasī;2
ཐུབ་པ་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
tubpa yul lé gyal la chaktsal lo
You were the mighty sage, victorious in battle.
སྲིད་པ་གསུམ་ན་དཔེ་མེད་ཡོན་ཏན་གྱི། །
sipa sum na pemé yönten gyi
Homage to you, who performed great miracles in Śrāvastī,
མཉན་དུ་ཡོད་པར་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན། །
nyen du yöpar chotrul chenpo ten
Unmatched in their splendour in all the three realms,
ལྷ་མི་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་རབ་མཆོད་པ། །
lhami drowa kün gyi rab chöpa
And through the offerings made by gods, humans and other beings,
བསྟན་པ་རྒྱས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
tenpa gyepar dzé la chaktsal lo
Caused the teachings to prosper and increase.
ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་ཆོས་ལ་བསྐུལ་བྱའི་ཕྱིར། །
lelo chen nam chö la kuljé chir
Homage to you, who, to spur the lazy on to the Dharma,
རྩྭ་མཆོག་གྲོང་གི་ས་གཞི་གཙང་མ་རུ། །
tsachok drong gi sashyi tsangma ru
Left your body, though immortal and like a vajra,
འཆི་མེད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་གཤེགས་ནས། །
chimé dorjé tabü ku shek né
And passed into parinirvāṇa
མྱ་ངན་འདའ་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
nya ngen dawar dzé la chaktsal lo
In the pure abode of Kuśinagara.
ཡང་དག་ཉིད་དུ་འཇིག་པ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །
yangdak nyi du jikpamé chir dang
Homage to you, who, to show that you had not in reality perished,
མ་འོངས་སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །
ma ong semchen sönam tobjé chir
And so that beings of the future could gain merit,
དེ་ཉིད་དུ་ནི་རིང་བསྲེལ་མང་སྤྲུལ་ནས། །
denyi du ni ringsel mang trul né
Emanated a wealth of relics, and caused
སྐུ་གདུང་ཆ་བརྒྱད་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
kudung cha gyé dzé la chaktsal lo
Your remains to be divided into eight portions.
དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་བདག་པོ་བཅོམ་ལྡན་གྱི། །
de tar tenpé dakpo chomden gyi
Through the merit of briefly praising in this way,
མཛད་པའི་ཚུལ་ལ་མདོ་ཙམ་བསྟོད་པ་ཡི། །
dzepé tsul la do tsam töpa yi
The great acts of the lord who is master of the teachings,
དགེ་བས་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་། །
gewé drowa kun gyi chöpa yang
May the actions of all living beings
བདེ་གཤེགས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་ཤོག །
deshek nyi kyi chö dang tsung par shok
Come to equal those of the Sugata himself.
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱེད་སྐུ་ཅི་འདྲ་དང་། །
deshyin shekpa khyé ku chindra dang
O Tathāgata, may I and others have a form,
འཁོར་དང་སྐུ་ཚེའི་ཚད་དང་ཞིང་ཁམས་དང་། །
khor dang ku tsé tsé dang shying kham dang
An entourage, a life-span, a pure realm
ཁྱེད་ཀྱི་མཚན་མཆོག་བཟང་པོ་ཅི་འདྲ་བ། །
khyé kyi tsen chok zangpo chindra wa
And sublime marks of perfection
དེ་འདྲ་ཁོ་ནར་བདག་སོགས་འགྱུར་བར་ཤོག །
dé dra khonar dak sok gyurwar shok
Exactly like you.
ཁྱེད་ལ་བསྟོད་ཅིང་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་མཐུས། །
khyé la tö ching solwa tabpé tü
Through the power of our praising you and this prayer,
བདག་སོགས་གང་དུ་གནས་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ། །
dak sok gang du nepé sa chok su
In whatever lands we dwell, may
ནད་དང་དབུལ་ཕོངས་འཐབ་རྩོད་ཞི་བ་དང་། །
né dang wul pong taptsö shyiwa dang
Illness, negativity, poverty, and conflict be quelled,
ཆོས་དང་བཀྲ་ཤིས་འཕེལ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། །
chö dang tashi pelwar dzé du söl
And Dharma and auspiciousness increase and spread.3
 |
| (Arya Nagarjuna. Photo courtesy: Himalayanart.com) |
Courtesy: Rigpa Translations 2008, Revised 2016.
↑ This verse has been added to Nāgārjuna's original text, possibly by Drikung Kyobpa Jikten Sumgön.
↑ Tib. ‘khor mo ‘jig. According to Sakya Paṇḍita’s Gateway to Learning (mkhas ‘jug), this is an alternative name of Vārāṇasī.
↑ These last two verses have been added to Nāgārjuna's original text, possibly by Drikung Kyobpa Jikten Sumgön.
